Köpekler Tatlı Yer Mi?

Köpekler özellikle yaz aylarında dondurmanızı yerken size ortak olmayı çok severler. Ya da bir çikolata yerken elinizden kapıp kaçabilecek kadar tatlıya düşkün olabilirler. Bu tatlı düşkünlüğüne karşı tatlı tüketiminin köpeklerin sağlığı için riskleri bulunmaktadır. Gelin birlikte bakalım.

Şeker Tüketiminin Köpekler Üzerindeki Zararları
Tatlı lezzetin temel unsuru olan şekerin köpek vücudundaki kullanılabilirliği insana göre farklıdır. Köpekler etçil soydan gelen hayvanlardır. Bu sebeple metabolizmaları fazla miktarda şekeri kullanabilecek şekilde gelişmemiştir. Ancak bu durum köpeklerin şekeri hiç değerlendiremediği anlamına gelmemektedir. Tüm köpek mamalarında şeker ve nişasta gibi karbonhidratlar bulunmakta ve köpeğinizin enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olmaktadır. Ancak köpeğin metabolizmasında kullanabildiğinden fazla şeker tüketmesi kısa ve uzun süreçte farklı sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Fazla miktarda karbonhidrat tüketimi dendiğinde akla ilk gelen sağlık sorunu vücutta fazla miktarda yağ birikmesi ile karakterize obezitedir. Ancak sorun maalesef ki bununla sınırlı değildir. Obezitenin de başta kalp damar sistemi hastalıkları olmak üzere birçok probleme neden olabileceği ve evcil dostunuzun yaşam kalitesini azaltacağı asla unutulmamalıdır. Besleme hatalarına bağlı olarak en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan bağırsak sağlığının bozulması durumu da fazla şeker-nişasta tüketimi ile ilişkili olabilmektedir. Köpeklerde bu karbonhidratların sindirim ve emilim yeri ince bağırsaklardır. Yukarıda da vurgulandığı gibi köpekler etçil soydan geldikleri için günlük olarak sindirebilecekleri nişasta miktarı sınırlıdır. İnce bağırsaklarda sindirilemeyen nişasta ise kalın bağırsaklara geçer. Kalın bağırsaklar yararlı ve zararlı mikroorganizmaların sürekli rekabet halinde olduğu bir ortamdır. Yararlı mikroorganizmalar prebiyotikleri besin maddesi olarak kullanarak çoğalmaktadır. Zararlı mikroorganizmaların birçoğu ise nişasta ve şekeri besin maddesi olarak kullanıp çoğalabilmektedir. Kısacası ortamda şeker-nişasta varlığı dengeyi zararlı mikroorganizmalar yönünde bozmaktadır. Bu durumun uzun süre devam etmesi halinde bağırsak sağlığı bozulacak; evcil dostunuzun fiziksel ve mental durumu olumsuz etkileyecektir. Ek olarak fazla şeker tüketimi karaciğer, pankreas ve göz gibi hayati organları da olumsuz etkileyerek bu organlarda fonksiyon kaybına neden olabilmektedir.

Aslına bakıldığında tüketilen miktar sınırlı ise şekerin kendisi doğrudan bir sorun teşkil etmemektedir. Asıl önemli olan şekerin hangi kaynaktan alındığıdır. Örneğin sağlıklı bir köpek yediği mamanın bileşenlerinden ve düşük düzeyde şeker alıyor ise endişelenmeye gerek yoktur. Ancak şekerin kaynağı çikolata, pastacılık sanayi ürünleri ya da yapay tatlandırıcı içeren atıştırmalıklar ise durum tehlikeli bir hal alabilmektedir. İnsanların günlük hayatının bir parçası olan bu ürünlerin içeriğinde bulunan bazı bileşenler köpekler için zehirli (toksik) etki göstermektedir. Çikolatada bulunan metilksantinler (teobromin), yapay tatlandırıcı (ksilitol), üzüm gibi bazı meyvelerde bulunan flavanoidler, tanenler, polifenoller veya bozulmuş meyve de bulunabilen etanol gibi tatlı gıdalarda bulunabilen bileşenler evcil dostlarımız için ölümcül etki gösterebilmektedir. Detaylı bilgi için “Köpekler İçin Zararlı Yiyecekler Nelerdir?” yazımızı okuyabilirsiniz.

Şeker tüketiminin kritik bir durum olduğu diyabet (Diabetes Mellitus) hastası köpeklerde ise durum çok daha hassastır. Bu hastalık için özel olarak üretilen mamalarda %1’in altında şeker bulunmaktadır. Diyabet hastası köpeklerin fazla miktarda şekeri hızla tüketmesi kusma, titreme ile başlayıp baygınlık, koma ve ölüme varan sonuçlara yol açabilmektedir.

Sonuç olarak sağlıklı köpeklerde mama ile gelen şeker dışında dışarıdan şeker verilmesi önerilmemektedir. Bazı durumlarda köpeklerin tüketebileceği meyveler ile bir miktar şeker almaları tolere edilebilir bir durumdur. Ancak köpeğinizde şeker hastalığı, panreas veya karaciğer problemi gibi şeker tüketiminin doğrudan olumsuz etkilediği bir durum varsa şeker alımı hassasiyetle kontrol edilmeli ve ilave şeker tüketmesi kesinlikle engellenmelidir.

Doç. Dr. Eren KUTER

MAKÜ, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı