Kısırlaştırılmış Kedi Mamaları

Kediler yaşam döngülerinde yavruluk, yetişkinlik, yaşlılık veya kısırlaştırılma gibi farklı fizyolojik evrelerden geçmektedir. Her yeni evrede metabolik ve fiziksel özelliklerine bağlı olarak yaşam standartları da değişmektedir. Yaşam döngüsünün farklı evrelerinde sağlıklı bir yaşam sürmelerini desteklemek için üzerinde en çok durulması gereken konu yeterli ve dengeli beslemeleridir. Evcil hayvan besleme endüstrisinde çok sayıda marka ve mama çeşidi mevcuttur. Kedi ve köpek sahipleri ürün yelpazesi ve bilgi kirliği arasında doğru mamayı seçmekte zorlanabilmektedir. Özellikle kısırlaştırma gibi önemli bir metabolik ve fiziksel değişiklik yaşayan evcil dostlarımız için mama seçimi çok önemli bir konudur.

Peki bu süreçte nelere dikkat edilmelidir?

Kısırlaştırma sonrası beslenme düzeni

Kedilerin metabolizmasında kısırlaştırma işlemi sonrası birtakım değişiklikler meydana gelmektedir. Bu süreçte kısa süreli psikolojik (depresyon) ya da fizyolojik (iştah özelliklerinin değişmesi) etkiler ile karşılaşılabilmektedir. Operasyon sonrası dönemde beslenme gereksinimlerinin değişeceği unutulmamalıdır. Bu süreci uygun şekilde geçirebilmenin en etkin yolu alanında uzman bir veteriner hekimden yardım almaktır.

Kısırlaştırma işlemi sonrası metabolik aktivite üzerinde büyük etkileri olan cinsiyet hormonları artık kedinizin vücudunda yok denecek kadar azalır. Bunun doğal bir sonucu olarak enerji ve besin maddesi ihtiyaçları da değişmektedir.

Kısırlaştırma, düşük riskli ve başarı oranı çok yüksek bir işlem olsa da sonuç olarak bir operatif müdahaledir. Yani kedinize anestezi işlemi uygulanmaktadır. Operasyon sonrası dönemde bazı kediler mama tüketmeyi reddedebilmektedir. Bu gibi durumlarda mama yemeyi teşvik etmek için ödül mamaları ya da yaş mamalardan yararlanılabilir. Süreç iyi gözlemlenmeli, normal beslenme düzenine dönüş sonrası ekstra uygulamalar sonlandırılmalıdır.

Kısırlaştırılmış kedi mamasının normal kedi mamasından ne farkı var?

Kısırlaştırılmış kediler için özel olarak formüle edilmiş ürünler, enerji ve besin maddesi bileşimi bakımında normal mamalardan farklılık göstermektedir. Kısırlaştırma sonrası metabolik aktivitede %30’a varan azalma görülebilmektedir. Kedilerin metabolik aktivite değişimine uygun olarak mamaların protein, yağ ve yağ asitleri, lif, vitamin ve mineral düzeyleri de değişmektedir.

Kısırlaştırma sonrası metabolik aktivite azalacağından enerji gereksinimi de düşmektedir. Bu süreçte kedilerin kilo almasının önüne geçmek için günlük alınan enerji miktarı azaltılmalıdır. Aynı zamanda tokluk hissi de garanti altına alınmalıdır. Bunun bir sonucu olarak kısırlaştırılmış kedi mamaları daha düşük oranda enerji kaynağı ve daha yüksek oranda lif kaynağı içermektedir. Kısırlaştırılmış kedi mamalarının enerji içeriği genel olarak standart ürünlere göre %10-40 daha düşüktür.

Kısırlaştırma işlemi sonrası vücut bileşimi de değişme eğilimindedir. Özellikle kas kitlesinde azalma meydana gelebilmektedir. Vücut kas oranının düşmesi, hareket azalması ile de ilişkilendirilmektedir. Kaslar diyet ile alınan enerjinin yarısından fazlasını kullanan vücut bileşenlerdir. Her ne sebeple olursa olsun kas kitlesi azalması, enerji gereksiniminin azalması anlamına gelmektedir. Kısırlaştırma sonrası vücut kas kitlesini koruyabilmek ve azalan enerji ihtiyacını da dengeli olarak karşılayabilmek için kısırlaştırılmış kedi mamalarında genellikle daha yüksek düzeyde protein ve daha düşük düzeyde yağ bulunmaktadır.

Kısırlaştırma sonrası fiziksel aktivite azalmasının başka bir sonucu da su gereksiniminin azalmasıdır. Genel olarak kısır kediler daha az su içme eğilimindedir. Kısırlaştırma sonrası süreçte hem iskelet sistemi sağlığının korunması hem de idrar taşı oluşma riskinin azaltılması için mamanın mineral bileşiminde de değişikliğe gidilmektedir.

Ek olarak kısırlaştırılmış kedi mamaları yağ metabolizması düzenleyicileri, antioksidanlar, bağışıklık sistemi destekleyicileri ya da diğer fonksiyonel bileşenler gibi yem katkı maddelerini de içerebilmektedir.

Sonuç olarak kısırlaştırılmış kedi mamaları formüle edilirken yukarıda belirtilen tüm detaylar dikkate alınmaktadır. Kedinizin mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için, içinde bulunduğu fizyolojik duruma uygun olarak hazırlanmış ve tüm beslenme gereksinimlerini yeterli ve dengeli olarak karşılayabilen diyetleri tüketmesi gerekmektedir.

Kısırlaştırılmış kedilerde normal kedi maması kullanılabilir mi?

Kısırlaştırılmış kedi mamasının normal kedilere sunulması sonucunda en basit hali ile enerji, protein, yağ ve mineral kompozisyonundaki farka bağlı olarak kedilerin beslenme gereksinimi yeterli ve dengeli olarak karşılanamayacaktır.

Normal seri mamaların kısırlaştırılmış kedilere verilmesi halinde ise gereğinden fazla enerji servis edilecek; bunun sonucunda kilo alımı, obezite ve obezite ile ilişkili diğer metabolik problemlere (şeker hastalığı, kalp-damar sorunları gibi) yatkınlık oluşacaktır. Yine kısırlaştırılmış kedilerde normal kedi maması kullanımı sonucu özellikle idrar taşı oluşma riski yükselecektir. Bunun gibi çok sayıda nedeni sıralayabilmek mümkündür.

Metabolik ahengin sürdürülebilmesi için farklı yaşam evrelerinde ve farklı fizyolojik özelliklerdeki kedilerin kendi gereksinimlerine özel olarak üretilmiş mamaları tüketmeleri gerekmektedir.

Doç. Dr. Eren KUTER

MAKÜ, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı